رعایت بهداشت دهان و دندان در زمانی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارید، اهمیتی دو چندان پیدا می کند. براکتها و هر گونه جسم خارجی در دهان می تواند در صورت عدم رعایت بهداشت محل تجمع پلاک میکروبی شده و باعث پوسیدگی دندانی و مشکلات لثه ای گردد.
بنابراین توصیه می شود در طول دوره ای که تحت درمان ارتودنسی قرار دارید، بعد از هر وعده غذایی مسواک زده شود. مسواک های برقی در دوره درمان ارتودنسی و بویژه برای کودکان تجویز می شوند، اما از نظر آماری برتری زیادی نسبت به مسواک های دستی نداشته اند. در واقع مهمترین نکته آن است که کودک شما با مسواک خریداری شده بتواند ارتباط خوبی برقرار کند که البته مسواک تهیه شده نیز باید استاندارد های لازم را داشته باشد.
توجه: اگر در حین درمان ارتودنسی بیمار بهداشت دهان مناسبی نداشته باشد امکان بروز لکه های سفید رنگ، ایجاد پوسیدگی روی دندانها و یا تورم و التهاب لثه و حتی خونریزی از لثه وجود دارد که این امر تبعاتی نظیر ظاهر نازیبای دندانها پس از پایان درمان ارتودنسی و یا نیاز به جراحی لثه حین درمان ارتودنسی را به دنبال خواهد داشت. مسواک های بین دندانی، نخ دندان هم بایستی در کنار مسواک زدن استفاده شوند. طریقه صحیح مسواک زدن و استفاده از موارد فوق بعد از قرار دادن ارتودنسی ثابت و متحرک به بیمار آموزش داده می شود.
مرحله اول
برای این منظور باید از مسواک مخصوص ارتودنسی که تهیه کرده اید استفاده کنید. مسواک زدن را در ۶ مرحله انجام دهید. این ترتیب به شما کمک می کند تا هیچ سطحی از سطوح دندانی مسواک نزده باقی نماند.
در ابتدا از بیرون دندانها شروع کنید. الیاف مسواک عمود بر براکت ها بوده و از حرکات چرخشی با دامنه کوتاه استفاده کنید.
مرحله دوم
مسواک را با زاوبه ۴۵ درجه نسبت به لثه گرفته و با دقت مطابق شکل شیار لثه را تمیز کنید. حرکات ویبره جلو عقب یا به طرفین، با دامنه حرکتی ۱ یا ۲ میلی متر در ناحیه نوک موهای مسواک، شیار لثه ای را تمیز خواهد کرد. این حرکت هم در سطح بیرونی (سطح لبی) و هم سطح داخلی (سطح زبانی) دندان ها انجام می شود.
مرحله سوم
سطح خارجی دندان بین براکت و لثه، تمیز می شود. در حالی که مسواک زاویه تقریبی ۱۳۵ درجه با سطح خارجی دندان دارد، مطابق شکل از حرکات چرخشی با دامنه کوتاه یا حرکات لرزشی(ویبره) به طرفین استفاده کنید.
مرحله چهارم
باقیمانده سطح خارجی دندان یعنی فاصله بین براکتها تا سطح جونده دندانها تمیز می شود . درحالی که مسواک زاویه تقریبی ۴۵ درجه با سطح خارجی دندان دارد و جهت الیاف مسواک به سمت براکت ها می باشد، با حرکات چرخشی با دامنه کوتاه یا حرکات ویبره به طرفین، دندان ها را تمیز کنید.
مرحله پنجم
سطح جونده دندانها را با دقت و با حرکات ویبره جلو عقب، تمیز کنید. دقت کنید که تمامی دندانها در این مرحله تمیز شوند. مسواک عمود بر سطح، قرار می گیرد تا شیارهای روی سطح دندان کاملاً پاکسازی شوند.
مرحله ششم
سطح داخلی دندانها را تمیز کنید . این عمل را باقراردادن پاشنه مسواک در ناحیه طوق دندان و با حرکات ویبره به بالا و پایین انجام می شود. ضمنا تمیز کردن سطح زبان و سقف کام نیز به وسیله مسواک نرم توصیه می گردد.
نخ دندان یک بافته نایلونی است که برای برداشتن خرده های غذایی و پلاک بین دندانی بکار می رود. کشیدن نخ دندان هنگامی که روی دندانهای خود براکت ارتودنسی دارید مشکل تر و در عین حال از هر زمان دیگری مهمتر است. این کار برای بیماران ارتودنسی به دو شیوه صورت می گیرد:
1- استفاده از سوپر فلاس
یک نوار سوپرفلاس سه بخش دارد:
• یک انتهای محکم و مستقیم
• یک قسمت میانی اسفنجی
• یک انتهای نخ معمولی
مرحله اول: بخش انتهایی محکم و مستقیم نخ را از زیر وایر بین دو دندان رد کنید.
مرحله دوم: انتهای معمولی نخ را به آرامی به ناحیه تماس بین دو دندان برده و با حرکتی C شکل به صورت بالا و پایین به دیواره هر دندان بکشید.
هر دو مرحله را برای هر دندان تکرار کنید. پس از کشیدن نخ دندان بین سیم ارتودنسی و براکت ها نوبت به دندانهای دیگری که روی آنها براکت نیست می رسد که به روش معمول انجام خواهد شد. همیشه پس از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان، دهان خود را با آب بشویید.
2- استفاده از فلاس تریدر
فلاس تریدر ارتودنسی ابزاری یک بار مصرف و ارزان است که به راحتی در هر مغازه ای که مسواک و خمیر دندان یافت می شود قابل دسترس می باشد. طول کوتاهی از نخ دندان را داخل فلاس تریدر رد کرده و سپس به کمک فلاس تریدر نخ را از پشت سیم ارتودنسی عبور دهید. در ادامه نخ را در ناحیه تماس دندانها بالا و پایین ببرید.
وسیله ای مفید و بسيار مهم برای تمیز نمودن نواحی دندانی در زیر سیم و اطراف براکتها می باشد. از این وسیله به آهستگی و با دقت مطابق شکل استفاده نمائید. بايد سمت چپ و راست براکتها به صورت تک به تک حتما تميز شود که مسواک از بالا پايين سيم عبور داده شده و با حرکت رفت و برگشتی به بالا و پایین سطح دندان در مجاورت براکت تميز می شود. در صورتي که سطح بالا و پايينی براکت نيز با اين مسواک تميز شود بسيار عالی خواهد بود. بعد از مدتی استفاده از اين مسواکها پرزهای سر آن تخريب می شود که بايد تعويض شوند.